【参考译文】
孔子说:“君子(如果)不庄重就没有威严,就是学习了也不能巩固。(做人)要以忠和信为主,不要跟不如自己的人交朋友;有了过错,就不要怕改正。”
有子说:“礼的作用,以遇事做到恰当为可贵。古代那些圣明君主治理国家的方法,宝贵的地方就在这里;他们不论大事小事都要做得恰当。但是,若有行不通的地方,还一味地为恰当而求恰当,不用一定的规矩制度来加以节制,也是不可行的。”
5.(XX年江苏南通第三次调研)用斜线(/)给下面画线部分文言文断句,并回答问题。
公叔文子为楚令尹,三年,民无敢入朝。公叔子见曰:“严矣!”文子曰:“朝廷之严也,宁云妨国家之治哉?”公叔子曰:“严则下喑,下喑则上聋,聋喑不能相通,何国之治也盖闻之也顺针缕者成帷幕合升斗者实仓廪并小流而成江海明主者有所受命而不行未尝有所不受也”。
(《说苑•政理》)
(1)文言文断句。
何 国 之 治 也 盖 闻 之 也 顺 针 缕 者 成 帷 幕 合 升 斗 者 实仓 廪 并 小 流 而 成 江 海 明 主 者 有 所 受 命 而 不 行 未 尝 有 所 不 受 也。
(2)用自己的话概括这段文字阐述的道理。
________________________________________________________________________
【答案】 (1)何国之治也/盖闻之也/顺针缕者成帷幕/合升斗者实仓廪/并小流而成江海/明主者有所受命而不行/未尝有所不受也。
(2)为政者要广开言路,善于听取意见。
【参考译文】
公叔文子做楚国的令尹,三年,老百姓没有敢到朝堂的。公叔子进见说:“太严厉了!”文子说:“朝堂上严厉,难道说还妨害国家的治理吗?”公叔子说:“太严厉下面就不敢说话,下面不敢说话上面就听不到意见,上面听不到意见下面不敢说话就不能相互沟通,哪儿还有国家的政治清明呢?我听说过,顺着一针一线缝纫能制成帐幕,累积一升一斗能够充实仓库,合并细小的流水能够成为江海。贤明的君主有听取意见并不实行的,没有不听取意见的。”
6.(XX年台州第三次统练)阅读《论语》中的文字,回答问题。
①子贡问曰:“有一言而可以终身行之乎?”子曰:“其恕乎!己所不欲,勿施于人。”
②子曰:“参乎!吾道一以贯之。”曾子曰:“唯。”
子出,门人问曰:“何谓也?”曾子曰:“夫子之道,忠恕而已矣。”
③子贡曰:“我不欲人之加诸我也,吾亦欲无加诸人。”子曰:“赐也,非尔所及也。”
④子贡曰:“如有博施于民而能济众,何如?可谓仁乎?”子曰:“何事于仁!必也圣乎!尧舜其犹病诸!夫仁者,己欲立而立人,己欲达而达人。能近取譬,可谓仁之方也已。”
(1)从上文中摘出孔子的原文,来概括“忠”“恕”的内涵。
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(2)在现代社会的人际交往中,你如何理解孔子的“忠恕”观?试作简要评述。
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
【解析】 (1)此题考查对经典文化阅读的要点概括能力。细读原文,即可找到答案,难度不大。“其恕乎!己所不欲,勿施于人”“夫仁者,己欲立而立人,己欲达而达人”这两句是答题的关键。