28、【察言观色】观察别人的说话或脸色。多指揣摸别人的心意。【出处】论语•颜渊》:“夫达也者,质直而好义,察言而观色,虑以下人。”【示例】我没有~的能力。【用法】联合式;作谓语、定语
29、【以文会友】指通过文字来结交朋友。古代文人交往、交友的礼俗。文人相交轻财物而重情谊、才学,故多以诗文相赠答,扬才露己,以表心态。唱酬是通行的方式,即以诗词相酬答。在宴饮等聚会时,更是不可有酒无诗,流行尽觞赋诗之俗。 【出处】《论语•颜渊》:“君子以文会友,以友辅人。”【示例】
30、【一言兴邦】指一句话可以兴国。【出处】《论语•子路》:“一言而可以兴邦,有诸?”【示例】唐•刘禹钖《唐故相国李公集纪》:“古所谓一言兴邦者,信哉!”宋•许顗《许彦周诗话》:元礼首议太真、国忠辈,近乎~,宜得此语。
31、【近悦远来】使近处的人受到好处而高兴,远方的人闻风就会前来投奔。旧指当权者给人恩惠,以便笼络人心。【出处】《论语•子路》:“叶公问政。子曰:‘近者说(悦),远者来。’”【示例】
32、【欲速不达】欲:想要。想求快速,反而不能达到目的。【出处】《论语•子路》:“无欲速,无见小利。欲速则不达,见小利则大事不成。”【用法】连动式;作谓语、定语;含贬义
33、【言必信,行必果】说话算数,行动要坚决。【出处】《论语•子路》:子贡问曰:“何如斯可谓之士矣?”子曰:“行己有耻,使于四方,不辱君命,可谓士矣。”曰:“敢问其次。”曰:“宗族称孝焉,乡党称弟焉。”曰:“敢问其次。”曰:“言必信,行必果,硁硁然小人哉!抑亦可以为次矣。”
34、【言过其实】实际。原指言语浮夸,超过实际才能。后也指话说得过分,超过了实际情况。【出处】《论语•子路》:子曰:“君子耻其言而过其行。”《三国志•蜀书•马良传》:“马谡言过其实,不可大用。”【示例】我不能不将他们那旗人的历史对你讲明,你好知道我不是~。(清•吴趼人《二十年目睹之怪现状》第七回)
35、【以德报怨】不记别人的仇,反而给他好处。【出处】《论语•宪问》:“或曰:‘以德报怨何如?'子曰:’何以报德?以直报怨,以德报德。'”【示例】毛泽东《中国人民解放军宣言》:“中国共产党~,协同张学良、杨虎城两将军,释放蒋介石。”【用法】偏正式;作谓语、宾语、定语;含褒义【近义词】以直报怨、以礼相待、以德报德【反义词】忘恩负义、无情无义
36、【怨天尤人】天:天命,命运;尤:怨恨,归咎。指遇到挫折或出了问题,一味报怨天,责怪别人。【出处】《论语•宪问》:“不怨天,不尤人,下学而上达。”【示例】柳青《创业史》第一部第十章:“成天泡在个人情绪里头,唉声叹气,~。”【用法】联合式;作主语、谓语、定语;含贬义
37、【一以贯之】贯:贯穿。用一个根本性的事理贯通事情的始末或全部的道理。【出处】《论语•里仁》:“子曰:‘参乎!吾道一以贯之’曾子曰:‘唯。’子出,门人问曰:‘何谓也?’曾子曰:‘夫子之道,忠恕而已矣。’”【示例】刘征泰《苏步青》:据谷超豪等人回忆,凡遇应当参加的讨论会,苏先生向来是风雨无阻,几十年间~。【用法】偏正式;作谓语、状语、宾语;含褒义【近义词】始终如一、有始有终、善始善终【反义词】虎头蛇尾、有始无终