君子可以寓意于物,而不可以留意于物。寓意于物,虽微物足以为乐,虽尤物不足以为病。留意于物,虽微物足以为病,虽尤物不足以为乐。老子曰:“五色令人目盲,五音令人耳聋,五味令人口爽,驰骋田猎令人心发狂。”然圣人未尝废此四者,亦聊以寓意焉耳。刘备之雄才也,而好结髦。嵇康之达也,而好锻炼①。阮孚之放也,而好蜡屐。此岂有声色臭味也哉,而乐之终身不厌。
凡物之可喜,足以悦人而不足以移人者,莫若书与画。然至其留意而不释,则其祸有不可胜言者。钟繇至以此呕血发冢,宋孝武、王僧虔至以此相忌,……皆以儿戏害其国,凶其身。此留意之祸也。
始吾少时,尝好此二者,家之所有,惟恐其失之;人之所有,惟恐其不吾予也。既而自笑曰:吾薄富贵而厚于书,轻死生而重于画,岂不颠倒错缪失其本心也哉?自是不复好。见可喜者虽时复蓄之,然为人取去,亦不复惜也。譬之烟云之过眼,百鸟之感耳,岂不欣然接之,然去而不复念也。于是乎二物者常为吾乐,而不能为吾病。
驸马都尉王君晋卿虽在戚里,而其被服礼义,学问诗书,常与寒士角。平居攘去膏粱,屏远声色,而从事于书画。作宝绘堂于私第之东,以蓄其所有,而求文以为记。恐其不幸而类吾少时之所好,故以是告之,庶几全其乐而远其病也。熙宁十年七月二十二日记。(本文有删节)
【注】 ①锻炼:打铁。
20.对下列句子中加点词语的解释,不正确的一项是( )(3分)
a.虽尤物不足以为病 病:祸害
b.然去而不复念也 去:归去
c.常与寒士角 角:较量
d.以蓄其所有 蓄:收藏
21.下列各组句子中,加点词的意义和用法不同的一组是( )(3分)
a.皆以儿戏害其国几以捕系死 b.轻死生而重于画不患贫而患不安
c.然为人取去君为我呼入 d.譬之烟云之过眼不知东方之既白
22.下列句子中,加点词的用法与其他三项不同的一项是( )(3分)
a.足以悦人而不足以移人者
b.凶其身
c.吾薄富贵而厚于书
d.庶几全其乐而远其病也
23.下列对原文有关内容的赏析,不正确的一项是( )(3分)
a.本文构思极具特色。作为记文,作者不从宝绘堂的建筑、景物着眼,而先以论点开篇,直到文末才交代为宝绘堂作记之事,可谓别开生面。
b.本文层次清晰,论证严密。先讲道理,再引历史人物正反论证,后又以个人经历佐证,紧扣可“寓意于物”而不可“留意于物”这个中心展开论述。
c.本文以散句为主,兼用对偶、排比句式,整散交错,颇具气势;而比喻、用典等方法的运用,使文章言简意赅,文采斐然。
d.本文用老子之言,说明五色、五音、五味、田猎等可使人得到感官上的享受,但不能沉溺其中。圣人并未废此四者,也未“发狂”,就是这个道理。
24.把文言文中画横线的句子翻译成现代汉语。(10分)
(1)然至其留意而不释,则其祸有不可胜言者。(5分)
译文:__________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(2)人之所有,惟恐其不吾予也。(5分)
译文:____________________________________________________________________