爱莲说
@ 疏通文意
水陆草木之( )花,可( )爱者甚( )蕃( )。晋陶渊明独( )爱菊。自李唐来,世人盛( )爱牡丹。予( )独爱莲之( )出淤泥而( )不染,濯( )清涟( )而不妖( ),中通( )外直( ),不蔓( )不枝( ),香远益( )清,亭亭( )净植,可远观而不可亵玩( )焉!
予谓菊,花之( )隐逸者也;牡丹,花之富贵者也;莲,花之君子者也。噫!菊之( )爱,陶后鲜( )有闻。莲之爱,同予者何人?牡丹之爱,宜( )乎众( )矣。
一、文学常识
1、作者简介作者是 朝代 中国思想家、理学家、哲学家。原名敦实。字茂叔,号濂溪,世称濂溪先生,谥号元公。周敦颐是我国理学的开山祖,他的理学思想在中国哲学史上起了承前启后的作用。
2、《爱莲说》出自
3、“说”是古代的一种文体,它可以直接说明事物,阐述事理,也可以通过叙事,写人,咏物,议论说道理;也可以发表作者的感想。
二、写作背景:
周敦颐为人清廉正直,襟怀淡泊,平生酷爱莲花。
周敦颐在军衙东侧开挖了一口池塘,全部种植荷花。周敦颐来星子时已值暮年(55岁),又抱病在身,所以每当公余饭后,他或独身一人,或邀三五幕僚好友,于池畔赏花品茗,并写下了一篇脍炙人口的散文《爱莲说》。《爱莲说》虽短,但字字珠玑,历来为人所传诵。
三、词语总结:
词类活用
(1)蔓:名词用作动词,长枝蔓。例句:不蔓不枝
(2)枝:名词用作动词,生枝杈。例句:不蔓不枝
(3)远:形容词作动词,远播,远远地传送出去。例句:香远益清
(4)清:形容词作动词,显得清幽。例句:香远益清
古今异义词
(宜乎众矣)宜:
古义:当。和乎连用,有当然的意思
今义:合适,应当。
一词多意
之:结构助词,的(水陆草木之花);代词(忘路之远近《桃花源记》);助词,取消句子独立性,无实意(予独爱莲之出淤泥而不染《爱莲说》)
焉:语气词(可远观而不可亵玩焉);兼词(故日月星辰移焉《共工怒触不周山》)