(1)下列各项中,对上面《孟子》选段的理解,不正确的一项是( )(3分)
a.穆公感到不解的是,有一批死命报效国家的忠臣,为什么百姓不愿意为国家赴死尽节。孟子认为这根子上还是君与民、官与民的关系问题。
b.在古代,下情想要上达,必须以官员为桥梁,因而问题的症结,就在于有司与百姓这层关系。君主要施行仁政,让官员勤政,善待人民,百姓才愿意为他赴难。
c.孟子指出当老百姓灾荒年岁饿死或逃荒时,国家明明是仓廪充实,而官吏却乘机巧取豪夺。这种毫不体恤百姓的贪官污吏,是不可能得到百姓的信任的。
d.孟子引述曾子的话“出乎尔者.反乎尔者”,就是要让穆公知道.事出必有因,若真要追究的话,那么弃百姓于不顾的官员,才是造成恶果的主要原因。
【答案】c
【误点点示】c错在“而官吏却乘机巧取豪夺”,据下文的“有司莫以告”,它本应说成“有关官员没有谁把(灾荒情况)告诉您”。但有些考生却不作如是观,因为他们断章取义,又由“国家仓廪充实”想到这是官吏搜刮民脂民膏所致,再想到官吏的贪欲永不满足,于是便有“而官吏却乘机巧取豪夺”的浮想,如此脱离上下文瞎想,岂不丢分﹖
(四)张冠李戴致误
晚于《论语》出现的《孟子》和《庄子》常针对孔子的言行立论,而且孔子、孟子、庄子也常不期然而然地就同一论题各抒己见。因此,在理解观点时有些考生混淆彼此,张冠李戴而致误。
【例5】(09福州市质检)8.阅读下面《孟子》选段,回答问题。
徐子曰:“仲尼亟①称于水,曰‘水哉,水哉!’何取于水也?”孟子曰:“源泉混混②,不舍昼夜,盈科③而后进,放乎四海。有本者如是,是之取尔。苟为无本,七八月之间雨集,沟浍皆盈;其涸也,可立而待也。故声闻过情,君子耻之。”(《离娄下》)
[注] ①亟:屡次。②混混:水流丰沛浩荡的样子。③盈科:水注满低洼处。
(1)下列对上面选段内容的理解,不正确的一项是 ( )(3分)
a.徐子引用孔子赞美水的话,但不知其用意,便请教孟子,想弄清说的是什么道理。
b.在这段对话中,孟子以水喻人。认为水应有源,人应有本,否则必将枯竭、浮躁。
c.孟子叹息时间像流水一样,奔腾不息。一去不复返,告诫人们要珍惜时间,珍爱生命。
d.孟子所说的“声闻过情,君子耻之”,是在批判某些人追求不适当的虚假名声。
【答案】c
【误点点示】选段涉及孔孟对“水”的感怀。孟子的感怀是b选项所说的,联系“子在川上曰:‘逝者如斯夫﹗不舍昼夜。’(《论语?子罕》)”这句话可知孔子的“水哉,水哉!”的叹息应是c所说的。(此观点可参见杨伯峻《论语译注》对“子在川上曰……”的译注。)有些考生因记忆模糊又读不懂文本而张冠李戴地把孔子的叹息当成孟子的。
二、简答题易误点分析
文化经典阅读中,简答题考查对作者观点态度的分析、概括和评价。其前的选择题对文本内容的理解对于它具有很强的“指路”或“铺垫”功能。考生答题应充分注意到这种功能并适度地加以“化用”。而很多考生要么无视小视它,毫不或极少借鉴地答题;要么过于依赖它,抄袭而无己见地答题。这是简答的主要误点之一。